Om te uiten wat je dwars zit moet je je als kind wel eerst veilig voelen. De aanpak van KIEK vindt z’n basis in spel. Als je kinderen begeleidt dan kan dat niet anders. Spel is de taal van kinderen. Wil je “een goed gesprek” met kinderen dan kies je voor spel. Spel heeft veel krachten. Een belangrijke is het bieden van veiligheid. Hoe? Spel is net-alsof en geeft daarmee veel meer veilige ruimte om je verhaal te uiten of om bijvoorbeeld te experimenteren met nieuw gedrag. Net-alsof: tussen werkelijkheid en fantasie in.
In therapie wordt spel ingezet voor uiting en verwerking van diepe, complexe problematiek zoals trauma. In begeleiding kan spel een lichtere rol hebben. Namelijk als fijne taal om als kind je verhaal te tonen. Een verhaal hoeft niet altijd verteld te worden met woorden om duidelijk te worden. Sterker nog: het hoofd (waar de woorden zitten) is voor een deel ook beperkt. Een groot stuk van ons verhaal zit in ons lijf. In het hart. Het wordt vooral gevoeld. Veel begeleiders vinden het lastig om de praatstok even neer te leggen en te stappen in spel. Dat voelt vaak spannend, maar inzet van spel in begeleiding kan al heel simpel.
Door wat stiften op tafel te leggen. Iets moeilijks tekenen is makkelijker dan het te vertellen. Of door wat spelfiguren mee te nemen. Je systeem neerzetten is makkelijker dan erover praten en geeft 100x meer inzicht. Door ruimte aan beweging te geven. Stap eens van tafel een (beweeg)ruimte in en kijk wat er ontstaat tijdens een potje bal overschieten. Door zelf weer even speels te zijn in een rollenspel. Zullen we het even spelen? En vergeet vooral je gevoel voor humor niet. Die maakt veel lichter en daarmee makkelijker.
Met KIEK heb ik geprobeerd om middelen te maken die het makkelijker maken om spel in te zetten in de begeleiding. De basis is het KIEK kindplan dat het kind zelf vult. Andere tools helpen daarbij (het KIEK sociogram, de 4 Werelden plaat, de Dit ben ik plaat en de Mijn krachten plaat). Vorige week zat ik samen met een jongen aan tafel. Zijn KIEK kindplan voor hem op tafel. In het kindplan is ruimte om te delen hoe het nu is en hoe je wilt dat het straks (na begeleiding) is.
Deze jongen zette een klein houten kistje neer met daarin 3 spelfiguren. Het is dicht. “Zo voelt het nu bij mama. Alsof ik niet weg kan”. Dat was ook feitelijk zo. Er was letterlijk geen ruimte voor contact met de andere ouder. Ik vroeg hem te delen hoe hij wilde dat “het straks na de hulp van iedereen om hem heen was”. Het kistje verplaatste zich langzaam naar de onderkant van het vel. Deksel open. Spelfiguren rechtop staand. Papa stond ook wat verderop. Zo dat gaf lucht. En een super helder beeld. We hebben het gedeeld. Ook met zijn ouders. Die hadden niet veel meer nodig om zjn verhaal te zien. We konden aan de slag.
Het kindplan bestellen? Kijk dan op: KIEK Kindplan (PDF)
Reactie plaatsen
Reacties